Algemeen en Formeel Belastingrecht
Volledige vakbeschrijving
In de onderwijseenheid Algemeen en Formeel belastingrecht worden een groot aantal aspecten van het algemene en formele belastingrecht behandeld inclusief onderdelen van staatsrecht en internationaal en Europees recht. Het grootste deel van dit blok omvat het (fiscale) bestuurs- en bestuursprocesrecht. Daarbij wordt ingegaan op de relatie tussen de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR). Centraal staan daarbij onder meer de belastingbevoegdheden en hoe een belastingschuld formeel door de inspecteur kan worden vastgesteld. Hierbij wordt onder andere ingegaan op de aanslag- en aangiftebelastingen, het doen van aangifte, het opleggen van de aanslag, de (omkering van) bewijslast, de navordering en de naheffing. Tevens wordt aandacht besteed aan welke rechtsmiddelen open staan en hoe een definitief vastgestelde belastingschuld kan worden geïnd (‘ingevorderd’). Met betrekking tot de inning is de ontvanger verantwoordelijk en staat de Invorderingswet (IW) centraal. Gekeken wordt naar betalingsprocedures, de dwangmiddelen die de belastingdienst heeft om bedragen in te vorderen, zoals beslaglegging of het aanvragen van faillissement, en de verschuldigdheid van rente.
Ook de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, het fiscaal compromis, de informatie-uitwisseling met de belastingdienst, het leerstuk van de schadevergoeding, de toeslagen en de menselijk maat in belastingheffing komen aan bod. Verder bestudeer je in dit blok de fiscale boete. Naast het bestuurlijke boeterecht in de Awb zullen hier ook de bijzondere fiscale bepalingen omtrent verzuim- en vergrijpboeten centraal staan. Bij dit boeterecht komen ook de grenzen met (fiscale) strafvervolging aan bod en de eisen die het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) stelt aan het proces van het opleggen van boeten. Je zult in dit vak ook Europese en Internationale aspecten met betrekking tot Algemeen en formeel belastingrecht tegen komen en de vraag naar de doorwerking van het internationale en Europees recht in de Nederlandse rechtsorde.
Ten slotte wordt aandacht besteed aan vaardigheden zoals het schrijven van een processtuk en het voorbereiden en geven van een presentatie. In dit kader oefen je ook het schrijven van een bezwaarschrift en geef je een presentatie.
Toetsvormen
- Tentamen/kennistoets (75%)
- Schriftelijke vaardigheid/bezwaarschrift (20%)
- Mondelinge vaardigheid/presentatie (5%)
Doelstellingen van dit vak
Na succesvolle afronding van deze onderwijseenheid is de student in staat om:
- de belangrijkste algemene beginselen en begrippen in het Nederlandse belastingrecht uit te leggen, toe te passen en onderling te vergelijken.
- op hoofdlijnen te beoordelen en uit te leggen hoe de belastingbevoegdheden in Nederland staatsrechtelijk zijn georganiseerd en hoe het belastingrecht zijn plaats heeft in het Nederlandse constitutionele bestel.
- op hoofdlijnen te beoordelen en uit te leggen welke rechten en verplichtingen bestaan voor bij de belastingheffing betrokken burgers en hoe zij rechtsbescherming genieten tegen de overheid.
- op hoofdlijnen te beoordelen en uit te leggen hoe de heffing van belastingen in Nederland is geregeld in het (fiscale) bestuurs(proces)recht.
- op hoofdlijnen te beoordelen en uit te leggen hoe de invordering van belastingen verloopt.
- op hoofdlijnen te beoordelen en uit te leggen hoe het (fiscale) boete- en strafrecht van toepassing kan zijn op feiten en gedragingen van bij de belastingheffing betrokken personen, (bestuurs)organen en lichamen.
- op hoofdlijnen te beoordelen en uit te leggen hoe het Nederlandse belastingrecht beïnvloed wordt door het internationale recht en het EU-recht en het EVRM.
- zelfstandig bronnenmateriaal te verzamelen, analyseren en kritisch te verwerken.
- zelfstandig, correct en op heldere wijze mondeling of schriftelijk te communiceren over juridisch vragen en problemen en past hiertoe de meest geschikte argumentatie- en presentatietechnieken toe en een correct en adequaat gebruik van de Nederlandse taal.
Aanbevolen literatuur
Verplicht:
- Pocket Belastingwetten 2023, Wolters Kluwer, Deventer, 2023 óf Verzameling Belastingwetten 2023, Sdu Uitgevers, Den Haag, 2023;
- E.C.G. Okhuizen en L.J.A. Pieterse (red.), Hoofdzaken formeel Belastingrecht, Boom fiscale uitgevers, Den Haag, meest actuele druk;
- E. Poelmann (red.) Jurisprudentie formeel belastingrecht, Boom fiscale uitgevers, Den Haag, 2023;
- Reader ‘Teksten Hoofdzaken Formeel Belastingrecht 2023-2024’ (UM-reader)