De onderneming in de maatschappij
Volledige vakbeschrijving
Tussen ondernemingen en de maatschappij bestaat een dynamische wisselwerking. Enerzijds beïnvloeden ondernemingen de maatschappij, zowel op een positieve als negatieve manier. Anderzijds beïnvloedt de maatschappij (of beter gezegd de normen en waarden die gelden in de maatschappij) de onderneming.
Het bedrijfsleven is een onmisbaar onderdeel van de maatschappij. Ondernemingen leveren een enorme bijdrage aan de economische ontwikkeling, de financiële situatie en de werkgelegenheid. Bovendien spelen zij in op de behoeften van de bevolking en de maatschappij in haar geheel. Maar daartegenover staat dat ondernemingen ook een negatief effect kunnen hebben. Wanneer de feitelijk ondernemer zich, bij zijn operaties in de markt, bedient van een organisatievorm met rechtspersoonlijkheid, wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid van beperking van aansprakelijkheid. Beperking van aansprakelijkheid is uitnodigend voor fraudeurs, en fraude met ondernemingen leidt logischerwijze tot maatschappelijke schade.
De invloed van de maatschappij op het ondernemingsrecht en het functioneren van ondernemingen blijkt bij uitstek bij vraagstukken omtrent duurzaamheid. Duurzaamheid staat hoog op zowel de Nederlandse als de internationale agenda van de overheid en dus ook van ondernemingen. Het zijn inmiddels ook niet slechts de grote beursgenoteerde vennootschappen die een duurzaamheidsbeleid hebben; steeds meer mkb-ondernemingen zien de noodzaak en voordelen van het inspelen op duurzaamheidsvraagstukken. Zij houden rekening met de effecten van hun bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij. Juristen van de toekomst moeten op deze maatschappelijke uitdagingen voorbereid zijn. Daarnaast leiden de grensoverschrijdende activiteiten van ondernemingen ook tot allerlei vraagstukken op het gebied van het internationaal privaatrecht, zoals bijvoorbeeld vragen ten aanzien van het recht dat van toepassing is op buitenlandse vennootschappen, de aansprakelijkheid van bestuurders en gevallen van grensoverschrijdende insolventie.
In het blok ‘De onderneming en de maatschappij’ worden de belangrijkste elementen van de dynamische wisselwerking tussen onderneming en maatschappij belicht. Daarbij komen de volgende onderdelen aan bod:
- Financiering en duurzaamheid
- Corporate Governance en duurzaamheid: de rol van de aandeelhouder en van het bestuur
- Fraude(bestrijding) in het kader van het ondernemings-en faillissementsrecht. Er kan onder andere stil worden gestaan bij frauduleuze turboliquidaties, het civielrechtelijk bestuursverbod en de rol van de curator als fraudesignaleerder in het faillissement.
- Internationaal privaatrecht: IPR-aspecten van bestuurdersaansprakelijkheid o.a. in geval van milieuschade en grensoverschrijdende insolventie.
Doelstellingen van dit vak
Het doel van dit blok is de deelnemers inzicht te bieden in de regelgeving en de praktijk van de maatschappelijk relevante leerstukken binnen het ondernemingsrecht en de invloed van de maatschappij op de onderneming. De behandeling van de verschillende aandachtsgebieden vindt in onderwijsgroepen plaats op basis van een aantal uitdagende casus. Naast deze onderwijsgroepen zal wekelijks een college worden gegeven.
Na afsluiting van het blok:
1. heeft de student diepgaande aantoonbare kennis en inzicht over/in de hoofdlijnen van het ondernemingsrecht in een maatschappelijke context;
2. kan de student complexe materie inzake het ondernemingsrecht in een maatschappelijke context het hoofd bieden en daaruit ontstane vragen oplossen;
3. is de student in staat om een originele bijdrage te leveren aan het ontwikkelen en/of toepassen van vernieuwende ideeën rondom het ondernemingsrecht in een maatschappelijke context;
4. kan de student een oordeel en eigen standpunt vormen over ondernemingsrechtelijke aangelegenheden, daarbij rekening houdend met sociaal-maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheden;
5. is de student in staat om deze oordelen en standpunten gedegen en gemotiveerd over te brengen aan anderen; en
6. is de student in staat zelfstandig aan de slag te gaan met ondernemingsrechtelijke vraagstukken, maar is ook in staat om dit in groepsverband te doen.
Voorwaarden
Geen
Aanbevolen voorkennis
Studenten dienen over basiskennis op het terrein van het ondernemingsrecht te beschikken, willen de onderwerpen in dit blok op nuttige wijze kunnen worden bestudeerd. Deze basiskennis wordt aangeboden in semester 4 van de Bachelor Rechtsgeleerdheid. U kunt deze basiskennis ook opdoen met behulp van de Boom Basic Ondernemingsrecht en Kroeze e.a., De kern van het ondernemingsrecht, Deventer: Kluwer 2022.
Aanbevolen literatuur
- J. Kroeze, L. Timmerman & J.B. Wezeman, De kern van het ondernemingsrecht, 6de druk, Deventer: Kluwer 2022
- Van Schilfgaarde, Van de BV en de NV, Deventer: Kluwer 2022
N.B. Per week zullen verschillende tijdschriftartikelen worden voorgeschreven via Canvas die te downloaden zijn via Legal Intelligence.