Omgevingsrecht
Volledige vakbeschrijving
Nederland staat de komende jaren voor grote opgaven op het gebied van de fysieke leefomgeving. Het woningtekort, de kwaliteit van de natuur, de transitie van de landbouw en de verduurzaming van de energievoorziening leggen allemaal een beslag op de ruimte. Tegelijkertijd is de ruimte in Nederland schaars. Er moet ‘gewoekerd’ worden met de beschikbare grond, zegt men wel eens. Het geheel van wetten en regels over bouwwerken, infrastructuur, watersystemen, water, bodem, lucht, landschappen, natuur en cultureel erfgoed, kortom alles wat we rekenen tot de ‘fysieke leefomgeving’, noemen we het omgevingsrecht.
Dit blok gaat over het omgevingsrecht als bijzonder deel van het bestuursrecht. Het blok gaat daarmee over het reguleren van de fysieke leefomgeving met als doel het beschermen en het benutten daarvan. Door de recente inwerkingtreding van de Omgevingswet behandelt dit blok het omgevingsrecht naar twee ‘situaties’. In de eerste plaats wordt het positieve recht zoals dat geldt sinds 1 januari 2024 behandeld. In de tweede plaats wordt, waar nodig, aandacht besteed aan de ‘oude’ sectorale wetten en regels op het gebied van de fysieke leefomgeving (Wabo, Wro, Wet milieubeheer, onteigeningswet e.d.). Deze wetten kunnen vanwege het overgangsrecht – dat overigens nog geruime tijd zal duren – relevant zijn.
Onderwerpen die tijdens het blok aan de orde komen zijn:
- de omgevingsvisie en het omgevingsprogramma;
- het omgevingsplan en afwijken van het omgevingsplan;
- de omgevingsvergunning en de omgevingsplanactiviteit;
- natuur- en soortenbescherming;
- Europees en internationaal milieurecht;
- het actieve grondbeleidsinstrumentarium (i.h.b. voorkeursrechten en onteigening);
- handhaving van omgevingsrecht.
Lesmethoden
Onderwijsgroepen: tijdens de zeven onderwijsbijeenkomsten wordt gewerkt met gespreksleiders, die per taak/casus het voorzitterschap van de nabespreking op zich nemen.
Hoorcolleges: het blok bevat verschillende hoorcolleges, deels gedoceerd door gastsprekers werkzaam bij de overheid, in de wetenschap en in de advocatuur.
Toetsvormen
Schriftelijk (open vragen). Deze toetsvorm geldt ook voor de herkansing. Eventueel worden presentaties toegevoegd als deeltoets.
Doelstellingen van dit vak
Na afsluiting van dit blok heeft de student een gedegen kennis van de Omgevingswet en de oude sectorale wetten en regels op het gebied van de fysieke leefomgeving. Daarnaast is de student in staat complexe juridische vraagstukken op het gebied van het omgevingsrecht te analyseren en op te lossen. De student overziet de grotere bestuursrechtelijke lijnen die door het omgevingsrecht lopen en kan een goed onderbouwde toekomstvisie op Nederland geven. Tot slot is de student in staat om een gemotiveerd praktijkstandpunt over te brengen aan anderen.
Voorwaarden
Geen
Aanbevolen voorkennis
Voor het volwaardig kunnen volgen en afronden van het mastervak Omgevingsrecht is een juridische bacheloropleiding vereist. De eindtermen uit de bachelorblokken Staats- en bestuursrecht, Bestuursprocesrecht en Verbintenissenrecht vormen dan ook het startniveau voor dit vak.
Aanbevolen literatuur
Gelet op de recente inwerkingtreding van de Omgevingswet wordt de standaardliteratuur en aanvullende literatuur later bekendgemaakt.