Aanval en Verdediging
Volledige vakbeschrijving
De gezondheid van de mens is afhankelijk van zijn vermogen om samen te leven met micro-organismen in de omgeving. Enerzijds zijn micro-organismen noodzakelijk voor het functioneren van het menselijk lichaam. Anderzijds moeten pathogene micro-organismen, die de gezondheid bedreigen, herkend en onschadelijk gemaakt worden. Hierin speelt het afweersysteem een cruciale rol. De bij de afweer betrokken cellen en weefsels, de receptormoleculen voor antigeenherkenning en presentatie, en de belangrijkste oplosbare moleculen die een rol spelen in de aanval tegen pathogene micro-organismen komen aan bod. Tevens wordt kennis opgedaan over de microbiologie van virussen en bacteriën, waarbij bouw, replicatie, en virulentie van belang zijn.
Dit blok richt zich dus voornamelijk op immunologische en microbiologische thema’s. De student leert de achtergrond hiervan kennen en heeft inzicht in de processen die in het lichaam een rol spelen bij de aanval door een micro-organisme en de verdediging van het lichaam hiertegen. Tevens komen infectieziekten, aan de orde. Het mechanisme hoe een stof/bacterie/virus door het lichaam als vreemd wordt herkend en wordt bestreden zal worden bestudeerd. Inzicht wordt verkregen in de cellen, humorale factoren en weefsels betrokken bij het immuunsysteem: de rol van macrofagen, neutrofielen, NK cellen, complement eiwitten en dendritische cellen, B cellen, verschillende antilichamen, T cellen en de diverse T helper subsets (Th1, Th2, Th17) worden belicht. Ook wordt ingegaan op vaccinatie en kan ingegaan worden op afwijkende reacties, zoals allergie en autoimmuniteit of de reactie bij transplantaties.
In het blok zal tevens een symposium gehouden worden met posterpresentaties van studenten over relevante thema’s (immunologische en/of microbiologisch).
Doelstellingen van dit vak
Na afloop van het blok zijn de studenten in staat om:
- de basiskennis over microbiologie en immunologie te reproduceren.
- de adequate afweermechanismen tegen extracellulaire bacterien, intracellulaire virussen en parasieten (m.n. wormen) uit te leggen.
- de samenwerking tussen het aangeboren en verworven immuunsysteem uit te leggen.
- Immunologische technieken uit te leggen, resultaten verkregen met deze technieken uit te leggen en een keuze te maken uit deze technieken bij specifieke vraagstellingen.
- Basiskennis en recente wetenschappelijke literatuur te integreren en toe tepassen op een nieuwe casus en de uitkomst hiervan te presenteren in een poster.
De B-GW student beschikt na het blok over kennis van en inzicht in:
- De basisprincipes van de immunologie (aangeboren en specifieke immuunsystemen, verschillende verdedigingslinies, welke cellen en weefsels spelen een rol;
- Infectieziekten en preventie en behandeling en de rol van vaccinatie;
- Microbiologie (pathogene organismen);
- Achtergronden van antibioticaresistentie;
- Basisprincipes van steriel werken en microbiologische methoden;
- Basisprincipes van immunologische methoden (ELISA, Flow cytometrie, immuunkleuringen).