Practicum: De diagnostische cyclus
Volledige vakbeschrijving
De expertise van de psycholoog wordt vaak ingezet in het kader van diagnostiek en selectie, meestal naar aanleiding van een (hulp)vraag. Denk bijvoorbeeld aan een kind van 9 jaar, dat qua leerprestaties minder goed mee kan komen met de andere kinderen in de klas en waar ouders en school zich grote zorgen om maken en willen weten wat de oorzaak is van deze problemen op school. Of denk aan de directieleden van een middelgroot bedrijf, die een vacature gesteld hebben voor een manager en via een assessment-bureau de meest geschikte sollicitant willen vinden voor de invulling van deze vacature. Studenten krijgen tijdens dit practicum een (hulp)vraag – vergelijkbaar met de voorbeelden hier genoemd – aangeboden en dienen in een groep een antwoord te vinden op deze (hulp)vraag middels het doorlopen van de “diagnostische” cyclus (o.a. van De Bruyn et al., 2003) – een aanpak die de psycholoog bij bovengenoemde (hulp)vragen vaker zal doorlopen in de praktijk. Centraal staan bij deze cyclus vragen als: Wat is de hulpvraag (zoals, wat is de oorzaak van de school problemen van het 9-jarige kind uit het voorbeeld)? Wat is de vraagstelling en hypothese in deze casus (zoals, het kind heeft een specifieke leerstoornis/dyslexie, het kind heeft aandachtsproblemen die de leesmoeilijkheden verklaren, of depressieve symptomen beïnvloeden de schoolprestaties)? Welke instrumenten dien ik in te zetten om deze hypothese te toetsen en wanneer neem ik mijn hypothese aan? Hoe interpreteer ik de gegevens die ik krijg na uitvoering van het toetsingsplan? Wat adviseer ik op basis van deze interpretatie dan wel wat is mijn conclusie? En heb ik nu wel de juiste keuzes gemaakt in dit gehele proces? Tenslotte, welke ethische zaken speelden hierbij een rol? Studenten worden tijdens het practicum gevraagd om in groepen samen te werken om deze spreekwoordelijke puzzel op te lossen en daarmee een antwoord op deze, en verwante, vragen te krijgen. Daarnaast zullen studenten op elkaar gaan oefenen met de afname van verschillende psychologische tests. In dit practicum krijgen de studenten “hands on” ervaring met wat erbij komt kijken om een individu met een vraag te “helpen”. Verder zullen zij gevraagd worden om als groep een verslag te schrijven over dit proces en de reflecties daarop.
De eindbeoordeling voor deze module is een cijfer tussen 0,0 en 10,0.
Doelstellingen van dit vak
De studenten zijn in staat:
- om de stappen binnen de diagnostische cyclus te onderscheiden;
- om ethische aspecten in de verschillende fasen van het diagnostische proces te identificeren;
- om diverse psychologische tests te kiezen, af te nemen en te interpreteren;
- om een wetenschappelijk rapport te schrijven over de stappen van de diagnostische cyclus en hierover te reflecteren.